Sân khấu hóa tác phẩm văn học là một trong những phương pháp dạy và học Văn học – “Trả tác phẩm về cho học sinh”.
Phương pháp này do Tiến sĩ Nguyễn Quang Trung (Đại học Quốc gia Hà Nội) sáng tạo và được áp dụng ở nhiều trường học trên cả nước. Với mô hình sân khấu hóa tác phẩm văn học, thay vì những giờ giảng “thầy đọc, trò chép”, những tiết mục sân khấu hóa sinh động, giúp học sinh dễ học, dễ nhớ, nhập tâm hơn vào các tác phẩm văn học.
Cách học văn này tạo thói quen cho mỗi học sinh luôn chủ động tìm hiểu, nhập tâm vào tác phẩm, cảm nhận rõ nét về nội dung, tư tưởng, chủ đề của mỗi tác phẩm văn học, hướng con người tới những giá trị chân – thiện – mỹ trong cuộc sống.
Các em học sinh được hóa thân vào nhiều nhân vật văn học, được trải nghiệm những cung bậc cảm xúc, những diễn biến tâm lí từ trong trẻo, đẹp đẽ đến đau đớn, bi thương, tuyệt vọng… Những trải nghiệm thú vị và bổ ích ấy đã giúp các em học sinh hiểu sâu sắc hơn giá trị nội dung và nghệ thuật mà tác phẩm phản ánh.
Tiết học Văn của lớp 6H sân khấu hóa tác phẩm văn học "Bài học đường đời đầu tiên"
Tất cả các khâu cho việc “Sân khấu hóa tác phẩm văn học” này đều do các em học sinh thực hiện. Khi thực hiện sân khấu hóa tác phẩm văn học không nhất thiết phải đòi hỏi các em là những diễn viên chuyên nghiệp, những vũ công xuất sắc công phu bài bản, cũng không yêu cầu cần có những dàn nhạc dàn âm thanh hiện đại…mà phải tùy theo khả năng vốn có, niềm yêu thích. Và quan trọng nhất là giáo viên tạo một sân chơi lành mạnh, bổ ích để các em vượt lên chính mình, phát huy tiềm năng của bản thân, kết nối tình thân bạn bè.
Nhóm học sinh lớp 6H thể hiện sân khấu hóa tác phẩm văn học
Qua việc tổ chức hoạt động sân khấu hóa, chúng tôi thu nhận được một số kết quả như sau: Đối với học sinh, các em cảm thấy yêu thích môn Văn hơn, thực sự có cảm hứng hơn đối với bộ môn. Các em được tự khám phá, thể hiện khả năng của mình đối với các tác phẩm văn chương.
Khi viết văn, viết bài thu hoạch, bài viết của học sinh phong phú hơn và diễn đạt tốt hơn vì có được chất liệu thực tế sống động từ sân khấu hóa. Giờ hoạt động sân khấu hóa rèn luyện được kỹ năng nói, kỹ năng giao tiếp cho học sinh, học sinh tự tin và nói lưu loát hơn trước tập thể.
Theo khảo sát sau hoạt động, có đến trên 90% học sinh thích giờ sân khấu hóa.
Đối với giáo viên dạy Văn, hoạt động sân khấu hóa rất quan trọng và cần thiết sẽ giúp chúng tôi nâng cao chất lượng giảng dạy. Giáo viên được bồi dưỡng thêm vốn sống, vốn hiểu biết từ thực tế và giờ dạy không còn nghèo nàn, khô cứng.
Để có thể hoàn thành một buổi sân khấu hóa tác phẩm văn học, các bạn học sinh phải mất rất nhiều công sức và thời gian. Nhưng những gì nhận lại từ phương pháp này cũng rất xứng đáng. Đó là tình bạn, là những kỉ niệm đáng nhớ của tuổi học trò, là những kĩ năng mềm cần thiết cho cuộc sống, và hơn cả là những bài học làm người. Nhiều học sinh có khi cảm thấy mệt mỏi, chán nản, nhưng khi nhìn lại những ngày cùng nhau làm việc, những ngày cùng ngồi ăn cơm chung, những ngày ngồi lại với nhau để chỉnh sửa, học thuộc kịch bản… các bạn ấy thấy rất vui và ý nghĩa. Đó là những kỉ niệm không phai trong ký ức tuổi học trò.
Sân khấu hóa tác phẩm văn học là một cách dạy văn rất hay đang được nhiều trường áp dụng để kích thích tình yêu đối với môn Văn trong thực trạng giáo dục hiện nay.
Trong cái thế giới ngày càng phẳng như ngày nay, khi mà Iphone, Ipad, Smart phone lên ngôi, văn hóa đọc ngày càng mai một, thậm chí cả văn hóa viết cũng đang có nguy cơ bị coi thường, thì đây là một hoạt động đáng để cổ vũ.
Bài viết của giáo viên: Vũ Hồng Thúy
